- Hun vaders, die toen nog gastarbeiders heetten, hadden massaal hun gezin meegenomen naar Nederland. Het bleef niet bij deze ene 'zwarte' school. Ruim 25 jaar later heeft Nederland een van de meest gesegregeerde onderwijssystemen van Europa.

In Witte zwanen, zwarte zwanen beschrijft onderzoeksjournalist Anja Vink het ontstaan en de gevolgen van deze onderwijssegregatie. Ze laat beleidsmakers aan het woord, volgt docenten en hun leerlingen en graaft in dossiers.
Daarbij gaat ze geen taboe uit de weg: versterkt het Nederlandse schoolsysteem niet juist de achterstanden van leerlingen? Hebben we het wel over het juiste onderwerp als we het hebben over zwarte scholen?
Gaat het eigenlijk niet over de nieuwe scholen voor de armen van de eenentwintigste eeuw? Vink laat zien hoe de segregatie in stilte groeit en wat
de gevolgen zijn voor de leerlingen, de scholen en onze maatschappij.


Al ruim twintig jaar is het onderwerp 'witte en zwarte scholen' een maatschappelijk thema. Op diverse manieren beschrijft journaliste Vink dit onderwerp. Ze doet dat op een veelzijdige en participerende wijze. Zo beschrijft ze haar ervaringen als docente Nederlands op een school in de Bijlmer en als observant op een islamitische school. Het lukt haar om een mixture te geven van een goede analyse van de huidige stand van zaken met persoonlijke ervaringen. Regelmatig stelt ze vast dat we niet echt opgeschoten zijn met dit onderwerp. Ongeveer twintig jaar geleden hadden we ongeveer dezelfde opvattingen als nu. Vandaar dat haar ervaringen in de Verenigde Staten een waardevolle aanvulling zijn. Daarbij wordt het accent gelegd op een sterke kwaliteit van het onderwijs en een 'gecontroleerde schoolkeuze'. In het laatste hoofdstuk wordt teruggeblikt en wordt een aantal voorbeelden om segregatie tegen te gaan (onder andere in Nijmegen) beschreven.