"Men zou het als een zelfkwelling kunnen ervaren dat ik af en toe eens terugga naar Auschwitz-Birkenau, maar dat is het niet. Daar is de asse, daar is het graf van vader, moeder, zus en van een hondertal familieleden. En, het is een soort bevrijding: ik ga terug naar een plaats waar ik gewoond heb, als ik tenminste het woord "wonen" daarvoor mag gebruiken. Ik ga bewust terug, het is een deel van mijn leven, en eigenlijk ben ik daar zelfs nooit weggeweest."

Tobias Schiff, Toschek voor de vrienden, heeft de concentratiekampen van Hitler overleefd. Niet één, maar een hele reeks. Als jongen van 17 begon zijn tocht door de kampen, op zijn 20ste kwam hij eruit. Dankzij zijn jeugd, zijn schalkse humor, zijn slimme kneepjes, zijn branie, zijn moed, zijn overlevingsdrang, een flinke dosis geluk, zijn kennis van de Duitse taal, en omdat hij zelfs in het zwartste donker een klein lichtje zag branden. Dit boek is daarvan de ontroerende getuigenis. //

Recensie(s) :
Tobias Schiff (1925) overleefde diverse Duitse concentratiekampen omdat hij Duits sprak, door zijn jeugd en overlevingsdrift, zijn positieve instelling en een dosis geluk. Opgepakt toen hij zeventien was en bevrijd op zijn twintigste. Hoewel: bevrijd... Nu reist hij door België om op scholen spreekbeurten te geven. Hij ontving daarvoor de prestigieuze prijs van de Vlaamse Gemeenschap. In '88 en '95 werden t.b.v. een film reeksen gesprekken met hem gevoerd. Deze televisiefilm 'Monsieur S.' duurt slechts 26 min., tevoren zo bepaald. Om de gesprekken niet bij voorbaat zo in te perken dat wellicht het essentiële van 33 maanden gruwel verloren zou gaan, werden ze op de band opgenomen en later bewerkt, waardoor ze grote literaire zeggingskracht kregen. De opvallende lay-out maakt het bijna tot 'visuele poëzie': de elf hoofdstukken geven een doorgaande stroom herinneringen. De aanvullende foto's en noten maken het nog waardevoller. Kortom: beslist niet 'zomaar een oorlogsboek'! Mooie toepasselijke opslag, normale druk, brede marges.