Rients Ritskes beschrijft in dit boek op systematische wijze de achtergronden die elke serieuze geïnteresseerde in zen moet kennen. De helderheid van dit boek doet recht aan zowel de complexiteit van de filosofie als de eenvoud van zen. Traditionele begrippen zoals verlichting en koans worden ontsloten op de praktische wijze die Ritskes eigen is.

De fysieke kant van zen komt aan bod in de vorm van herkenbare informatie over stress- en gelukshormonen en het belang van de houding tijdens meditatietraining. De mentale kant van zen wordt zichtbaar in hoofdstukken over de taal van symbolen en over het verwerken van ervaringen. Nieuw voor ons taalgebied is de diepgaande uitleg over het begrip Nen. Dit is het kleinste moment van zuivere aandacht dat bewust stuurbaar is.

Ook komt de relatie tussen zen en mindfulness aan de orde en wordt het dilemma van een 'te groot of te klein' ego opgelost. Ritskes schept met zowel beeldende anekdotes als verhelderende theorie een integraal overzicht van de zentraining.

Dit boek is met name bedoeld als achtergrond voor zenleraren in opleiding, maar ook zeer bruikbaar voor serieuze zenstudenten en als cursusboek.
Recensie(s)
Een informatief, integraal en prettig leesbaar basisboek over de theorie en de praktijk van zen door de bekende Nederlandse zenleraar/auteur. Zijn benadering is demystificerend en doelbewust (de cursisten stellen zich doelen, die later geëvalueerd worden) en voorzien van een wetenschappelijk fundament (samenwerking met neurowetenschappen, mindfulness). Na de context van zen en de meerwaarde van doelgericht mediteren wordt uitgebreid het karakteristieke denkmodel behandeld: het mentaal steeds verfijnder verwerken van input, ingevingen en gedachten, wat afhankelijk is van mate/kwaliteit van de oefening en de hoeveelheid 'bubbels' (onverwerkte ervaringen en bijbehorende emoties). Naast behandeling van traditionele begrippen (verlichting, koan), vormen (theeritueel) en teksten (Hartsoetra) en hun effect op de eenheid van lichaam/geest en op stress/geluk, is de uitleg over het begrip 'Nen' (het kleinste moment van zuivere aandacht) uniek. Voor iedereen die interesse heeft in zen, boeddhisme, meditatie, persoonlijke ontwikkeling, effectiviteit en denktrainingen. Bevat uitgebreide meditatie-instructie voor solo-beoefenaren in een bijlage, enkele tekeningen, een trefwoorden- en namenregister en een literatuuropgave.

J. Hodenius