Toen Frankrijk in 1795 de Republiek bezette, kwam er een eind aan de macht die de afzonderlijke provincies gedurende eeuwen hadden gehad. Het bestuur werd gecentraliseerd, en dat zou zo blijven, ook nadat de Fransen weer waren verdwenen en er in 1815 een onafhankelijk Koninkrijk der Nederlanden ontstond. Hoewel Holland - vanaf 1840 gesplitst in de provincies Noord- en Zuid-Holland - politieke macht moest inleveren, was dit dichtsbevolkte deel van Nederland ook in de negentiende en twintigste eeuw het economische en culturele hart van Nederland. Met zijn grote steden, (lucht)havens, hoofdkantoren, universiteiten en kunstcentra was Holland in menig opzicht de spil waar Nederland om draaide. In dit laatste del van de 'Geschiedenis van Holland' gaan historici, geografen en een antropoloog op zoek naar het 'Hollandse' in een steeds uniformer Nederland. In hoeverre onderscheidt Holland zich in de negentiende en twintigste eeuw nog van de omringende provincies? Is er sprake van één Holland? Of is het 'typisch Hollandse
- in deze tijd van globalisering - misschien meer wens dan werkelijkheid?

Wetenschappers op het gebied van sociale en maatschappijgeschiedenis, geografie, sociologie en antropologie hebben een bijdrage geleverd voor dit laatste deel* over de geschiedenis van de huidige provincies Noord- en Zuid-Holland. Zij schrijven over sociale verhoudingen, economische ontwikkelingen, over beeldvorming en identiteit. Gekeken wordt naar de plaats die Holland inneemt in Nederland en de verhouding tot de andere provincies. Hoe Amsterdam, Rotterdam en Den Haag zich hebben ontwikkeld tot de Randstad, het economische, politieke en culturele hart van Nederland. De auteurs buigen zich over vragen omtrent het typische en bijzondere karakter van Holland. De tussengevoegde intermezzo's geven een goed beeld van de beschreven periode. Het boek met tekst in twee kolommen is prettig leesbaar en voorzien van illustraties in kleur en zwart-wit en besluit met een notenapparaat, literatuuroverzicht en een persoons- en plaatsnamenregister. Met dit boek hebben (aankomende) historici en geinteresseerden een gedegen studie in hun bezit.