Samenvatting




'Was dit God of Satan die ons probeerde te misleiden? Was er sprake van massapsychose? In hoeverre waren mijn ervaringen het gevolg van suggestie, intuïtie of van mijn innerlijke zoektocht naar mijn emotionele zelf?' (Michiel van Elk in Extase)
Sommige gelovigen horen letterlijk de stem van God, anderen verliezen het besef van tijd en ruimte tijdens een meditatie of ontdekken door middel van geestverruimende middelen een hogere realiteit. Waar komen deze religieuze en spirituele ervaringen vandaan? Bieden zij echt een blik op een andere werkelijkheid? Zijn sommige mensen gevoeliger voor dit soort ervaringen dan andere? Extase gaat aan de hand van recent wetenschappelijk onderzoek in op deze en andere vragen. De auteur, zelf wetenschapper en ex-gelovige, vertelt over veldonderzoek op paranormaalbeurzen en bij kerkgenootschappen, en over experimenten die hij en zijn collega's uitvoerden, zoals dat met de Godhelm op Lowlands. We zullen zien dat de mens een diepgewortelde aanleg heeft om religie te ervaren én dat dit allerlei voordelen biedt.
Michiel van Elk is onderzoeker en docent aan de Universiteit van Amsterdam en hoofd van het Religion, Cognition and Behavior Lab. Tevens is hij auteur van de elders verschenen titels Het babybrein. Over de ontwikkeling van de hersenen bij baby's (2010) en De gelovige geest. Op zoek naar de biologische en psychologische wortels van religie (2012).
Recensie(s)




Waar komen spirituele en religieuze ervaringen vandaan en zijn zij wetenschappelijk te bewijzen? Om tot de kern te komen worden een aantal experimenten en praktische toepassingen onder de loep genomen. Ook het gebruik van geestverruimende middelen wordt in dit onderzoek betrokken, evenals een tijdens Lowlands gebruikte "Godhelm'. Er worden bevestigingen voor goddelijke ervaringen gevonden in de werking van de temporaal kwab, maar er wordt ook waarde gehecht aan het zogenoemde placebo-effect. Een uitkomst van het gebruik van de Godhelm. Ondanks het feit dat het een nep-onderzoek betrof, hielden gebruikers vast aan het hebben van spirituele ervaringen, zelfs vergelijkbaar met het effect van onder invloed zijn van LSD, MDMA of psychedelica. Houdt ons brein ons voor de gek of zijn het echt spirituele ervaringen? Dat blijft een open vraag. Overigens kan de lezer zich opgeven voor onderzoek naar religie en spiritualiteit. Ook zijn er vragenlijsten toegevoegd waarmee je kunt meten hoe het zit met je gevoeligheid voor suggestie en mystieke ervaringen. Met een inhoudsopgave en een dankwoord.