Naar de positie van de moskee-imam in Nederland is inmiddels het nodige onderzoek verricht. Over de positie en activiteiten van de imam in het publieke domein weten we nog weinig. In deze leemte voorziet deze studie die zich specifiek richt op de praktijk van de islamitisch geestelijk verzorger bij Justitie. Hoe is deze praktijk ontstaan en hoe ontwikkelt ze zich? Wat is haar identiteit en wat zijn haar theologische fundamenten? Beschikt ze over eigen ‘pastorale werkmodellen’? Wat is het eigene van de islamitisch geestelijk verzorger ten opzichte van de moskee-imam en ten opzichte van zijn christelijke en humanistische collega’s? Hoe gaat hij of zij om met kwesties als schuld, berouw, religieuze diversiteit binnen de islam, secularisme, integratie, loyaliteit, democratie en de rechtstaat? En wie of wat rekent de islamitisch geestelijk verzorger tot zijn aandachtsgebied? Moslims alleen? Wat en wie is een ‘moslim’ dan? Hoe ziet de ‘zorgvraag’ van een moslim (gedetineerde) eruit? Wat verwacht hij of zij van de islamitisch geestelijk verzorger en voldoet deze aan deze verwachtingen?

Al deze vragen en meer komen aan de orde in deze empirische case-studie. Met etnografische benadering brengt Ajouaou een bijzonder complex terrein in kaart. Hij doet daarbij niet alleen verslag van de empirie. Hij werkt ook talloze islamitische theologische noties die in deze empirie voorkomen theoretisch uit. Zijn uitgangspunt is dat de islamitisch theologische noties niet statisch van aard zijn, maar zich in dialoog met de sociale context steeds ontwikkelen.

Deze studie is relevant voor de verdere ontwikkeling van de islamitisch geestelijke verzorging bij Justitie, alsook in de zorginstellingen en bij defensie. Voorts zijn de verkregen inzichten relevant voor de Nederlandse opleidingen islamitische theologie en andere wetenschappelijke disciplines op het gebied van islam- en religiestudies. En voorts voor andere geïnteresseerden in processen van emancipatie van religieuze minderheden. De bevindingen van deze studie kunnen ook de maatschappelijke discussie die de laatste jaren is ontstaan over religie in het publieke domein voeden en van nuttige inzichten voorzien.

Deze studie is het resultaat van promotie-onderzoek.


Mohamed Ajouaou is universitair hoofddocent Islam aan de Vrije Universiteit en hoofd Islamitische geestelijke verzorging bij de Dienst Justitiële Inrichtingen. Eerder was hij adviseur van overheidsinstanties en maatschappelijke organisaties op het gebied van islam en integratie Op bol.com vind je alle boeken van Mohamed Ajouaou, waaronder het nieuwste boek van Mohamed Ajouaou.