E. van Praag: Ervaringen van een Israëliet voor en tijdens de oorlog
Eliëzer van Praag, 14 maart 1878 - 2 mei 1958.
De schrijver van dit boek werd ruim 100 jaar geleden geboren als de jongste van 10 kinderen in een eenvoudig Joods gezin. Zijn vader heeft hij nauwelijks gekend, want die verloor hij toen hij pas vier jaar was. Niettemin kreeg hij als kind, van zijn oudste broer en van zijn moeder, een goede traditionele Joodse opvoeding, waarbij hij van zijn 6e tot zijn 14e jaar de bijzondere Joodse school "Talmud Thora" bezocht. Hij was een ijverige leerling die, vooral toen hij op zijn 13e jaar eenmaal "zoon der Wet" was geworden, nauwgezet probeerde te leven volgens die Wet en de instellingen der ouden, neergelegd in de Joodse Talmud. Als opgroeiende jongeling critischer geworden, bemerkte hij dat de Wet en de inzettingen toch niet gehouden werden, nèèn, niet gehouden kònden worden. Toen bekoelde zijn ijver en wat hij voor zijn geloof gehouden had, verwaterde. Tenslotte liet hij alles los en bekommerde zich om God noch Zijn gebod. Toch bleef diep in zijn hart de onvrede leven. Soms drong het ineens tot hem door: Als ik nu sterf dan ben ik verloren!
Op zijn 20e jaar trouwde hij met een Joods meisje, dat zo mogelijk nog onverschilliger tegenover de godsdienst stond dan hijzelf, hoewel zij beiden voor de vorm wel in de synagoge trouwden en van hun 4 kinderen, die zij in de loop van de tijd kregen, de 3 jongens lieten besnijden.
Toch werd juist deze vrouw het middel in Gods hand om haar man met het Evangelie in aanraking te brengen. Later behoorde zij tot zijn grootste vijanden en verstootte zij hem om zijn geloof.
Maar lees voor uzelf (niet critisch wat het taalgebruik betreft: de schrijver was een eenvoudig - ofschoon niet onbelezen - man) met aandacht door de boodschap die telkens weer doorklinkt: Vele zijn de wederwaardigheden des rechtvaardigen, maar uit alle die redt hem de Heere.
Op 15 oktober 1913 hertrouwde Eliëzer van Praag, toen 34 jaar oud, met een christenvrouw: Stientje Adriaantje Bezemer, oud 23 jaar, bij wie hij 13 kinderen kreeg.
De eerste wereldoorlog, de crisistijd en de tweede wereldoorlog brachten ook hem veel zorg en leed. Maar ook wonderlijke uitreddingen en grote zegeningen. Zijn nieuwe gezin kwam door alle beproevingen heen en ook heden zijn al deze kinderen nog in leven. Van Praag kreeg in die tijd veel vrienden-voor-het-leven door het gehele land. Ook hier werd bewaarheid wat we lezen in Markus 10 : 29 en 30: "En Jezus antwoordde en zeide: Voorwaar zeg ik ulieden, daar is niemand die verlaten heeft huis, of broeders of zusters, of vader of moeder, of vrouw of kinderen, of akkers om mijnentwil en des Evangelies wil, of hij ontvangt honderdvoud, nu in deze tijd huizen en broeders en zusters en moeders en kinderen en akkers, met de vervolgingen, en in de toekomende eeuw het eeuwige leven."