Oom Atahualpa is een kleurrijke en humoristische satire op de sociale tegenstellingen in Ecuador.
Het verhaal wordt verteld door een Indiaanse jongen, Atahualpa. In het indianendorp is hij de dichter die bij iedere gelegenheid een passend gedichtje uit zijn mouw weet te schudden. Zijn oom, die ook Atahualpa heet, werkt als huisknecht op een ambassade. In het dorp kijken ze op hem neer. Op de ambassade speelt zich een grimmige machtsstrijd af en daarbij wordt de oom per ongeluk vergiftigd.
Dan komt Atahualpa op de ambassade om zijn oom op te volgen. Maar de omgangsregels en cultuur van de blanke high society zijn hem volkomen vreemd. Atahualpa's pogingen om zich aan te passen, om zijn rol te spelen en om de blanken te slim af te zijn leiden tot allerlei misverstanden en komische verwikkelingen.
Paulo de Carvalho-Neto (1923), die als Braziliaans cultureel attaché in Paraguay en Ecuador heeft gewerkt, is in 1986, na een langdurig verblijf in de Verenigde Staten, teruggekeerd naar Brazilië. Voordat Carvalho-Neto in 1972 met Oom Atahualpa de aandacht trok, was hij vooral bekend als antropoloog en folklorespecialist. In zijn tweede roman, De illustere meesters (1975), zet hij het Amerikaanse universitaire milieu te kijk.
Naast een schelmenroman is het boek het verhaal van een Indiaan die zich van zijn onderdrukking bewust wordt. De sprankelende, springlevende cultuur van de Indianen, vol opstandige elementen, wint het van de decadente, doodse cultuur van de blanke upper-class. Oom Atahualpa werd vertaald in het Portugees, Duits, Engels en Fins.