Dit boek draagt de titel: De open samenleving en haar vrienden. En inderdaad is het een 'vriendenboek'. Want naast een dialoog over het open karakter van onze samenleving, is het bedoeld als cadeau aan jan Glastra van Loon voor zijn vijfenzeventigste verjaardag. Alweer een jaar geleden vond de samenspraak plaats tussen Monika Peterse en ondergetekenden, waarin de idee werd geboren met jan in discussie te gaan. Kort tevoren had jan Glastra van Loon zich immers uitgelaten over het open karakter van de ruimte waarin wij leven. Wij hebben deze tekst, waarmee het boek tevens opent, aan een aantal auteurs voorgelegd, waaronder een aantal oud-promovendi, oud-collega's en vrienden, wier inzichten door Jan ontegenzeglijk interessant gevonden worden. En zo groeide het boek, het groeide uit tot een waar samenstel van diagnose en commentaar omtrent het democratisch karakter van de maatschappij waarin wij leven. Als zodanig vormt het een caleidoscoop van filosofische, sociologische, juridische, cultuurtheoretische en vooral ook persóónlijke inzichten. Wij hopen met de publikatie van deze inzichten tevens iets te doen aan de stilstand van het denken over democratie, waar dit zich fixeert op de formele kanten en vooral op het management van de democratie. Democratie is, naast een vorm van bestuur, ook en vooral een levenswijze. En de ruimte hiervoor, daar gaat het hier om. Gaarne willen wij de mensen van het wetenschappelijk bureau van D66 en de uitgever bedanken voor hun inbreng bij de voorbereiding en uitgave van dit boek.