Stad van formaat is het tweede deel van een nieuwe, eigentijdse geschiedschrijving van Rotterdam. Het eerste deel, Stad in aanwas, beschrijft de geschiedenis van de stad tot 1813. In dit tweede deel behandelt Paul van de Laar de periode van 1813 tot ongeveer 1975. Eén thema staat centraal in beide delen: de ontwikkeling van middeleeuws dorp tot haven van wereldformaat.

Stad van formaat laat zien hoe de traditionele koopstad na 1813 de nieuwe tijd van stoom en industrie trachtte te negeren en zich pas in het laatste kwart van de negentiende eeuw tot transitostad ontwikkelde. Rotterdam kreeg toen de naam van werkstad, en werd de lelijkste stad van Nederland genoemd. Paul van de Laar beantwoordt in dit boek de vraag in hoeverre deze slechte reputatie verdiend was en in welke mate Rotterdam zelf aan deze beeldvorming bijdroeg. Het bombardement van 14 mei 1940 betekende in dat opzicht geen breuk met het verleden; de wederopbouw maakte Rotterdam opnieuw tot een stad waar werk, haven en industrie op de eerste plaats kwamen. Pas in de jaren zeventig begon Rotterdam het beeld van cultuurloze werkstad bij te stellen.

Stad van formaat geeft een gedetailleerd overzicht van twee eeuwen Rotterdamse geschiedenis, waarin de auteur op een bijzondere manier economische, infrastructurele en stedenbouwkundige ontwikkelingen in verband brengt met politiek, cultuur en beeldvorming. De ruim 400 illustraties spelen hierbij een belangrijke rol: plattegronden, ontwerpen voor nooit uitgevoerde plannen, foto's van de aanblik die stad en haven voor en na de oorlog boden, prenten en schilderijen maken het beeld compleet. Hierdoor is Stad van formaat een onmisbaar boek voor iedere Rotterdammer en voor ieder-een die zich met Rotterdam verbonden voelt.