Vertaald, ingeleid en van aantekeningen voorzien door Wessel Krul.

Serie: Filosofie & retorica, 17
Vertaling van de uitgave: Laokoon, oder über die Grenzen der Malerei und Poesie (Stuttgart: Reclam, 1964)
Oorspronkelijke uitgave: Laokoon: oder über die Grenzen der Mahlerey und Poesie, Erster Theil (Berlin: Christian Friedrich Voss, 1766)

De Duitse toneelschrijver en criticus Gotthold Ephraïm Lessing (1729-1781) is een van de aantrekkelijkste denkers uit de Verlichting en een sleutelfiguur in geschiedenis van de moderne kunst.

Met zijn essay 'Laocoön' (1766) is hij de eerste die het onderscheid tussen literatuur en beeldende kunst even eenvoudig als geniaal onder woorden brengt: beeldende kunst speelt zich af in ruimte, literatuur in tijd. Als uitgangspunt koos Lessing de beroemde beeldengroep in het Vaticaans Museum die de dood van de Trojaanse priester Laocoön verbeeldt. In de 'Aeneis' van Vergilius schreeuwt Laocoön het uit, zodra hij het gif van de slangen in zijn lichaam voelt doordringen. In de beeldengroep lijkt de priester niet meer dan een zucht te slaken.

De dichter kan wat de beeldhouwer niet kan: een personage kan schreeuwen, doordat de lezer zich een aantal opeenvolgende gebaren voorstelt. Een beeld kan maar één moment uit de handeling weergeven. Als dit juist het ogenblik is waarop geschreeuwd wordt, staat het personage als het ware voor altijd bevroren met wijd open mond - een onvermijdelijk lelijk gezicht.
(tekst website uitgever)