Vrij van inscripties e.d


Van Boxtel werd in 1940 benoemd tot professor psychologie, ethica en sociale wijsbegeerte aan het Groot Seminarie te Haaren, een functie die hij behield tot 1952. Tijdens de oorlogsjaren bleef Van Boxtel studeren aan het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte te Leuven, met name bij Louis de Raeymaeker (1895-1970). Hij promoveerde in 1947, wederom summa cum laude, aan het Angelicum op het proefschrift Metaphysiek van het goede. Een studie over de "Quaestiones de bono" van St. Thomas van Aquino in verband met de moderne waardephilosofie tot doctor in de filosofie.
In 1948 werd Van Boxtel aan de Katholieke Universiteit te Nijmegen benoemd tot lector in ethica. Bij het aanvaarden van dat ambt gaf hij op 15 oktober 1948 een openbare les Waarde-ethiek en zijnsleer. Vier jaar later, in 1952, werd hij benoemd tot hoogleraar in ethica, algemene sociologie en wijsgerige politiek. Hij hield zijn inaugurele rede op 27 november 1953 onder de titel Herstel der Liefde in de sociale wijsbegeerte. Buiten de studenten voor wie deze vakken verplicht waren, trokken Van Boxtels colleges door hun aard ook wel belangstelling van studenten uit andere richtingen.
Hij trad eenmaal – ter vervanging van hoogleraar kerkelijke sociografie G.H.L. Zeegers (1911-1988) – op als promotor, namelijk in 1958 voor de latere Utrechtse hoogleraar sociale en institutionele pedagogiek Mathieu Matthijssen (1925-2017).
Van Boxtel was lid van de redactieraad van Sociaal kompas, tweemaandelijks tijdschrift voor sociologie, sociografie, sociale psychologie en statistiek.
Standpunten
Volgens Strasser kon Van Boxtel het na zijn studie, waarin hij grondig kennis had gemaakt met het werk van Thomas van Aquino, maar moeilijk verdragen dat in katholieke kringen meer en meer de aandacht begon uit te gaan naar hedendaagse filosofen. Dat betekende echter niet dat hij zich ongemoeid liet in actuele kwesties, waarin hij soms ferm en fel stelling nam. In de 'Kwestie Terruwe' stond hij openlijk aan de kant van Terruwe en Duynstee; in 1955 werd vanuit Rome een onderzoek ingesteld naar de invloed van Terruwe, Duynstee, J.A.J. Schellekens (1905-1969) en Van Boxtel op de studenten.
In maart 1968 namen Van Boxtel en vier andere Nijmeegse hoogleraren het in een brief aan minister Polak op voor hun Groningse collega Delfgaauw, die onder vuur was komen te liggen wegens zijn herformulering van de leuze 'Johnson moordenaar'. In de brief wordt betreurd dat de minister in zijn schrijven aan Groningen niet nader is ingegaan op het wezenlijke verschil tussen zakelijke kritiek en belediging, en "dat de minister uit de verworvenheden van een democratische samenleving gronden meent te kunnen putten tot terechtwijzing van docenten in de ethiek op een wijze die al te sterk herinnert aan de aanklacht tegen Socrates dat deze de jeugd zou bederven". Een maand later schreven de Nijmeegse en Groningse betrokkenen gezamenlijk een brief aan de Poolse ambassadeur, aangaande het ontslag van hoogleraren aan verschillende Poolse universiteiten.
Van Boxtel had in verschillende kwesties (bijvoorbeeld Nieuw-Guinea, het celibaat) telkens oog voor minderheidsstandpunten, waarbij hij rigide machtsuitoefening door de staat afwees. In een bespreking van zijn inaugurele rede (1953) werd al opgemerkt: "[Van Boxtel] wil het in Katholieke kring verstarde schema voor de behandeling van het sociale leven uitsluitend in de vorm van de werkzame maatschappij en de staat, doorbreken. Hij ziet het sociale in de mens veel dieper liggen, tot in 't moment waar de persoon zich zelf is en waar de liefde de sociale band tussen hen vormt."
Zijn sociale visie was doorlopend religieus-filosofisch van aard. Aansluitend bij Thomas van Aquino schrijft hij in 1964, in een bijdrage aan een vriendenboek voor kardinaal Alfrink, dat de mens wezenlijk van God is: "Men ziet niet goed in, dat met de mede-menselijkheid als zodanig de religieuze dimensie van de menselijke persoon volledig tot haar recht komt. De mens is wezenlijk gericht op het absolute. Pas het echt beleven van die gerichtheid maakt de mens tot een goed en waardig wezen."
(Wikipedia)