Voor deze gids is een gebouw een ruïne wanneer het geen ramen heeft of deze open zijn, of wanneer er gaten vallen in de muren of het dak. Het gebouw staat op dat moment bloot aan de weersomstandigheden: wind en regen, maar ook dieren en planten kunnen er naar binnen. Het gebouw is zijn bescherming tegen de buitenwereld kwijt, de natuur kan binnendringen en zo ontstaat er een proces waarbij gebouw en natuur in elkaar overgaan. Bij een gebouw dat in verval raakt, worden bovendien de constructie en de bouwmaterialen zichtbaar op een wijze die herinnert aan hoe het eruit zag op het moment dat het werd gebouwd en de plek nog een bouwterrein was. De gebouwen in deze gids Ruïnes in Nederland XIX-XXI beantwoorden nauwelijks aan het ideaalbeeld van een ruïne. De meeste bevinden zich in een fase die daaraan voorafgaat, zoals een verlaten, leegstaand gebouw waar het proces van verval nog maar net begonnen is. Andere zijn het stadium van de ideale ruïne voorbij en lijken eerder op een berg puin. Dat de ruïnes en leegstaande gebouwen niet meer gebruikt worden en hun functie en nut hebben verloren, betekent dat zij als plek ook open staan voor andere mogelijkheden. In een land als Nederland, waar alle beschikbare grond efficiënt gebruikt lijkt te worden, is het bestaan van deze oningevulde ruimtes iets om dankbaar voor te zijn. Ook al zullen sommige van deze ruïnes nog lang blijven bestaan, een deel ervan zal worden gerenoveerd en veel ruïnes zullen spoedig worden gesloopt. Het is daarom belangrijk ze zo snel mogelijk te bezoeken.