De buurman beschrijft de ontwikkeling van de vriendschap tussen Maarten en Nicolien Koning met hun twee homoseksuele buren Petrus en Peer. Petrus is een stugge, om niet te zeggen knorrige man van middelbare leeftijd, Peer is een jongensachtige dertiger. Nicolien begroet hun komst uitbundig omdat homoseksuelen volgens haar underdogs zijn, en beide mannen kunnen om die reden rekenen op haar compromisloze sympathie. Dit in tegenstelling tot Maarten, die al na een enkele ontmoeting tot de conclusie komt dat beide mannen intellectueel volstrekt oninteressant zijn. Toch ontstaat er een regelmatig en intensief contact met de twee buurmannen. Ze passen op elkaars huisdieren en gaan over en weer bij elkaar op bezoek. Toch gaat het op een gegeven moment mis. De band met Peer en Petrus wordt steeds grimmiger.

De buurman is bovenal een poging van Voskuil om zijn vrouw te begrijpen en haar onvoorwaardelijke steun voor de underdogs. Geen onderwerp heeft hen zo gespleten als de homo-emancipatie. Het onbegrip tussen de echtelieden neemt in De buurman bijna potsierlijke vormen aan. Even meesterlijk als wanhopig registreert de schrijver de fundamentele botsingen tussen Maarten en Nicolien, uitmondend in een zeer bewegend en soms ook hilarisch portret van een huwelijk.

J. J. Voskuil, auteur van een omvangrijk autobiografisch oeuvre, liet twee onuitgegeven manuscripten na. Binnen de huid, zijn persoonlijkste boek, werd door zijn weduwe in 2008 vrijgegeven voor publicatie. Zij aarzelde langer over De buurman, dat de schrijver al tijdens zijn leven wilde uitgeven, maar dat hij wegens haar bezwaren opborg.