Deze 'klassieker' van de Amerikaanse componist Aaron Copland (1900-1990) is precies wat het beoogt: een uitgelezen middel om (veel) dichter bij de muziek te komen. Dit boek - met als oorspronkelijke titel 'What to listen for in music' - is geschreven voor de 'gewone man', zij het dan dat het geen fanfare is: men hoeft geen uitgebreide muziekopleiding te hebben gevolgd om de basisbegrippen die worden behandeld al snel onder de knie te krijgen. We raken niet bedolven onder begrippen als dominant, subdominant, overmatige kwinten, parallelle sexten (overigens een belangrijk kenmerk van de muziek van Brahms) en wat al dies meer zij, maar we worden met vaste hand (en wie kan dat beter dan een gerenommeerde componist die tevens boeiend en onderhoudend kan schrijven?) de 'wereld der tonen' binnengeleid. Wie uiteindelijk (veel) meer wil, stapt dan vanzelf de 'wereld van de vakliteratuur' binnen.

Om deze fascinerende reis te bewerkstelligen neemt Copland de lezer mee op een zeer gevarieerde, altijd boeiende reis die hem langs het componeerproces voert. Daarbij komen aspecten aan de orde als als ritme, melodie, harmoniek, klankkleur, textuur en structuur, begrippen die we allemaal wel kennen maar niet wat erachter steekt. Daar brengt Copland doelgericht verandering in: hij doet ze stuk voor stuk, maar ook in hun onderlinge verband, bondig maar treffend uit de doeken. Ze komen allemaal voorbij: de tweedelige en driedelige vorm, de verschillende variatievormen, sonatevorm, het rondo, de basso ostinato, passacaglia, fuga, chaconne, koraalprelude, contrapuntische technieken, motten en madrigalen, programmamuziek, opera en muziekdrama, hedendaagse muziek (waarover menige behartigenswaardige opmerking wordt gemaakt die tot nadenken stemt) en filmmuziek. Wie noten kan lezen is in het voordeel, want de vele notenvoorbeelden zijn zorgvuldig gekozen en daardoor op slag extra verhelderend.

Aan het slot biedt Copland nog een overzicht van de besproken muziekwerken een index en drie appendixen (I typische variatietechnieken; II Contrapuntische technieken en III een analyse van Beethovens 'Waldstein'-sonate). Een prachtig boek, goed vertaald, uitstekend verzorgd en al een klassieker kort na zijn eerste verschijning.

Aaron Copland (1900-1990) was een Amerikaanse componist, muziekpedagoog, dirigent, pianist en schrijver. Hij was een zoon van een Joods echtpaar, dat uit Litouwen respectievelijk Polen gemigreerd was. Hij wordt als belangrijkste vertegenwoordiger van de zogenoemde Amerikaanse modernen beschouwd, die een voorliefde voor theatermuziek hadden. In de laatste jaren van zijn leven, waarin hij nauwelijks componeerde, werd hij als de 'grand old man' van de Amerikaanse muziek gezien. De componist en dirigent Leonard Bernstein heeft zich erg voor de muziek van Copland ingezet.